Badania weryfikacyjne domniemanej mogiły obrońców Wisły z 1920 r.

W dniu  26.08.2020 w miejscowości Łęg Witoszyn, gm. Fabianki przeprowadzone zostały badania weryfikacyjne domniemanego miejsca pochówku zbiorowego z początku XX w., w których czynnie uczestniczyli uczniowie Zespołu Szkół Akademickich im. Obrońców Wisły 1920 roku we Włocławku.

Prace, którymi kierowała dr Alicja Drozd-Lipińska z Katedry Biologii Człowieka, prowadzono w trudnym i wymagającym terenie, w obrębie zdewastowanego cmentarza ewangelickiego, którego początki sięgają połowy XVIII w. W północno-zachodniej części nekropoli, tuż przy jej krawędzi, znajdował się kopiec. Usypano go w miejscu, w którym zgodnie z ustnym przekazem pochowane zostały zwłoki ludzkie zwiezione z pobliskiego polu po walkach związanych z obroną Włocławka w 1920 r. Eksplorację zaplanowano w sposób nienaruszający regularnych pochówków ewangelickich. W przypadku odsłonięcia zarysu pochówku zbiorowego zasięg  prowadzonego wykopu badawczego miał zostać skorygowany tak, aby całościowo rozpoznać założenie. W wyniku przeprowadzonych badań stwierdzono ponad wszelką wątpliwość, że pod kopcem identyfikowanym jako domniemana mogiła, jak też w jego najbliższym sąsiedztwie nie ma śladów po pochówku zbiorowym. W terenie nie zaobserwowano także jakichkolwiek śladów, które mogłyby naprowadzić badaczy na miejsce, w którym szczątki mogły zostać pochowane. Prospekcja terenowa z użyciem wykrywacza metali wskazała natomiast, że w bezpośrednim sąsiedztwie cmentarza zachowały się materialne ślady walk z 1920 roku, w tym fragmenty łusek z tego okresu i widoczne do dziś ślady transzei. Wobec nowych faktów i ustaleń pojawiło się kilka hipotez na temat szczątków. Ewentualne kopanie w ich poszukiwaniu musi jednak zostać poprzedzone wnikliwą kwerendą źródłową, przeprowadzoną m.in. w Centralnym Archiwum Wojskowym WBH w Warszawie czy dokumentach gminy ewangelickiej oraz analizami topografii terenu i map LIDAR. Fot. A. Drozd-Lipińska/P. Busz.